De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) werkt aan een verdieping en vervolg op het adviesrapport ‘Rust, reinheid, regelmaat: evenwicht in de bestuurlijk-financiële verhoudingen’ uit 2021. Het nieuwe rapport gaat over het verdelen tussen verschillende overheden van taken, bevoegdheden en middelen, die nu nog soms als een wirwar door elkaar lopen, vergelijkbaar met een rommelzolder. Het ROB-rapport verschijnt in februari en bevat een afwegingskader voor een duidelijke verdeling van taken, bevoegdheden en middelen. Hierbij speelt het lopen van financieel risico ook een rol. Peter Verheij, raadslid van de ROB, vertelt hoe Rijk en gemeenten de rommelzolder kunnen opruimen. Ook belicht hij het lopend adviestraject voor de Eerste Kamer over monitoring van de financiële positie van gemeenten en over versterking van de informatiepositie van de Kamerleden over gemeentelijke taken, bevoegdheden en middelen.

De VNG probeert in krachtige bewoordingen het Rijk nog af te houden van de grote greep in het Gemeentefonds. Welke thema’s bespreekt de VNG met het Rijk, hoe verlopen de gesprekken? Saskia Bruines, als voorzitter van de commissie Financiën van de VNG en wethouder in Den Haag, kan hier uit eerste hand over vertellen. Ook gaat zij in op de relatie tussen overheden en hoe het financiële dossier de samenwerking en het functioneren als  één overheid in de weg zit.  

Veel gemeenten sloten het jaar 2024 af met een financieel overschot. Hoe kijkt Jan Verhagen daarnaar in het licht van het nakende ravijnjaar? 

Benut het ravijnjaar 2026 als katalysator voor een toekomstbestendige aanpak met een sterke sociale basis en lokale teams! Leeuwarden geeft het goede voorbeeld. In een financiële situatie die minstens zo nijpend was als het ravijnjaar nu voor veel gemeenten is, besloten zij te besparen door budget over te hevelen van geïndiceerde zorg en zo te investeren in de sociale basis. Benieuwd hoe dit is afgelopen? Kom naar de workshop!
In deze interactieve sessie leer je hoe je dit proces zelf vormgeeft. We bespreken uitdagingen en oplossingen, belichten de impact op bestuurders, beleidsmedewerkers en uitvoerders, en delen praktijkervaringen. Je gaat naar huis met concrete handvatten om de kansen van het ravijnjaar in te zetten voor positieve verandering. Doe mee! 
Door: Marjon Breed, Peter de Visser en Laura Redeker (RadarAdvies), Gerben Spaan (Amaryllis) en Monique Coenen (gemeente Leeuwarden).

Gedurende deze workshop gaat Berenschot-adviseur Wouter Poels in op de wijze waarop gemeenten grip kunnen houden op de kosten van het sociaal domein. Afgelopen jaren adviseerde hij een groot aantal gemeenten om te komen tot doelgerichte besparingsmaatregelen. Deze werden ingestoken vanuit een evenwichtsgedachte waarbij wordt gekeken naar maatregelen die voldoende financieel bijdragen en waarvan de impact niet (te veel) indruist tegen de gemeentelijke ambities. Aan de hand van verschillende modellen en theorieën neemt hij u mee in de wijze waarop u gerichte keuzes kunt maken om de betaalbaarheid en ondersteuning binnen het sociaal domein te waarborgen.

Gemeenten staan in het Ravijnjaar voor grote uitdagingen: waar besparen en waar investeren? In deze workshop ontdek je aan de hand van een discussie rondom een voorbeeldproces hoe procesmanagement helpt om drastisch kosten te besparen én de dienstverlening scherp te stellen. We gebruiken een WMO-aanvraag proces, maar de inzichten zijn toepasbaar voor alle domeinen.
Door processen te bespreken en analyseren, worden quick-wins zichtbaar en kunnen niet-waarde-toevoegende stappen worden geëlimineerd of gerobotiseerd. Tegelijkertijd worden nieuwe werkwijzen ontworpen, diensten ingericht op nieuwe wetten en situaties. Besparen en verbeteren gaan hand-in-hand. Medewerker-betrokkenheid is groot.
Kom naar deze sessie en leer hoe procesmanagement jouw gemeente kan ondersteunen om effectiever én efficiënter uit het Ravijnjaar te komen. 
Door: Ted Twaalfhoven en Dick Langeveld (Engage Process)

Meer geld is niet de oplossing voor alle problemen. Minder geld dwingt tot een verandering. Op welke onderdelen kun je het werk anders doen? Zo kun je minder tijd spenderen aan Planning en Control, bestemmingsreserves opheffen, anders indiceren in de Wmo, de jeugdzorg veranderen of drempels inbouwen, en grote investeringsplannen realistischer begroten. Ons gedrag kan anders. En bij een aantal gemeenten zit nog lucht in de begroting en wellicht kunnen inkomsten omhoog. 
In deze sessie kijkt Hilko de Boer samen met de deelnemers naar mogelijkheden. Hij bespreekt praktische voorbeelden en legt stellingen voor. Wil je ook ideeën opdoen of inbrengen wat wel kan? Doe dan mee met deze sessie. Samen komen we verder.

In een pilot van anderhalf jaar werd extra capaciteit en expertise toegevoegd aan het wijkteam in Stede Broec. De integratie van het wijkteam met het lokaal sterk verankerde welzijnsteam heeft voor het verdere succes gezorgd. De beweging naar ‘voren’ loont. Voor zowel inwoners als voor de portemonnee. In deze workshop laat Karen Houwen, directeur-bestuurder van Ons, zien welke ingrediënten in Stede Broec hebben geleid tot meer grip op de uitgaven en de ‘bedoeling’ van jeugdwet en Wmo. Door narratief evalueren is directe sturing mogelijk. Nieuwsgierig naar de resultaten, het narratief evalueren en de integrale aanpak in Stede Broec? In de workshop wordt aan de hand van diverse casuïstiek de aanpak verder toegelicht.

Onder de oppervlakte van gemeentebegrotingen woedt een veenbrand: de kosten in het sociaal domein rijzen de pan uit. Sinds de decentralisaties stevenen de uitgaven aan Jeugdzorg en Wmo af op een verdubbeling. Vergrijzing, inflatie en arbeidsmarktkrapte zetten gemeenten verder onder druk, terwijl traditionele oplossingen tekortschieten.
Hoe houd je als gemeente regie in deze complexe situatie? Welke slimme verbindingen tussen beleid, financiën en uitvoering helpen om de veenbrand te beheersen? Hoe benut je de kracht van partners en samenleving?
Tijdens deze plenaire sessie bieden Yvonne Bieshaar, partner sociaal domein BMC, en Erwin Ormel, managing consultant BMC, concrete inzichten, strategieën en handvatten om jouw gemeente weer in control te brengen en doelgericht naar oplossingen te sturen.

Wethouder financiën zijn was niet eerder zo uitdagend. Stephanie Onclin kan erover meepraten. Met het ene oog op het Rijksbeleid en het andere op de gemeentebegroting, probeert de Zaanse wethouder in control te blijven en collega’s in andere gemeenten te wijzen waar waakzaamheid en strijd geboden is. Het ravijnjaar betreft immers niet alleen het gemeentefonds. Het afschaffen van SPUK’s bijvoorbeeld, is dat wel een zegen? En hoe sorteert Zaanstad zelf voor op de tekorten? Hebben kleine en grote gemeenten dezelfde mogelijkheden? Ook Rob Duiven van het comité ‘Raden in Verzet’ blijft collega’s wakker schudden. Tellen het primaat van de raad en het budgetrecht niet bij uitstek bij discussies over kerntaken en medebewindstaken? Raadsleden, neem uw positie in! En verenigt u! 

Hoe behoud je grip in een omgeving waar kosten blijven stijgen en samenwerking steeds complexer wordt? Welke strategieën helpen jouw gemeente om financieel daadkrachtig en sociaal rechtvaardig te blijven?
In deze interactieve workshop bieden Yvonne Bieshaar en Erwin Ormel van BMC concrete handvatten om:
•    Beleid, financiën en uitvoering effectief met elkaar te verbinden;
•    Strategische keuzes te maken die passen bij de realiteit van jouw gemeente;
•    Kosten te beheersen door partnerschap en invloed inwoners;
•    Sturing in het sociaal domein handen en voeten te geven.

Ontdek hoe jouw gemeente met effectieve sturing en financiële regie klaar is voor de uitdagingen van vandaag en morgen.
 

Combineer sociale impact met kostenbesparing! Houten laat zien hoe zij met de was- en strijkservice van WasT een veilige werkplek creëert voor inwoners met een afstand tot de arbeidsmarkt én tegelijkertijd bespaart op de Wmo-kosten. Wat betekent dit voor jouw gemeente? Hoe richt je een dergelijke voorziening in? En welke begeleiding is daarbij nodig?
In deze interactieve workshop delen we het proces, de uitdagingen én de resultaten. We bespreken de stappen die nodig zijn om een algemene voorliggende voorziening succesvol te implementeren en wat dit vraagt van beleidsmedewerkers, uitvoerders en het sociale domein. Je gaat naar huis met praktische inzichten en inspiratie om werkplekken en Wmo-oplossingen in jouw gemeente te combineren. Doe mee!

Door: Leontine Vreeke (RadarAdvies), Rik Hoogenberg (Hoi Services) en Astrid Bruinis (teamleider sociaal domein).

Wat is de beste strategie om als gemeente met het ravijnjaar om te gaan? Stil blijven zitten en wachten tot het overwaait werkt niet, dat is iets wat zeker is. Maar wat dan wel? De opgave is te groot om met alleen de kaasschaaf te pakken. Veel gemeenten kijken bij de aanpak naar keuzes in taken, óók de medebewindstaken. Hoe zij dit doen wordt in deze workshop aan de hand van een praktijkvoorbeeld van de Gemeente Ede uitgewerkt. Kernelementen van een goede aanpak zijn focus op de inhoud, betrokkenheid van medewerkers en korte lijnen tussen politiek, bestuur en organisatie. In deze workshop geeft Berenschot-adviseur Vincent Janssen tips en trucs vanuit de praktijk. 

Na het Ravijnjaar blijft de schaarste in middelen een uitdaging. Wist je dat gemiddeld 30% van de medewerkers van gemeenten 55 jaar of ouder is? Dit betekent dat in de komende 10 jaar 30% van de medewerkers met pensioen gaat. Realiseren we ons voldoende wat hiervan de gevolgen zijn? 

Naast de vergrijzing en de krapte op de arbeidsmarkt blijven ook de woningcrisis, de energietransitie en de grote uitdagingen in het sociaal domein bestaan. Hoe maak je de keuze tussen meer sociale woningen of meer huishoudelijke hulp en jeugdhulp? Of misschien moet het allemaal een tandje minder? Dit vraagt om sturingskracht. Sturingskracht gaat over het realiseren van ambities en maatschappelijke doelen in tijden van schaarste van middelen en beperkte uitvoeringskracht. Hoe je dit doet? BDO vertelt je het graag in de workshop sturingskracht en leiderschap! 

De gemeente Breda en de regio West Brabant Oost onderschrijven de transformatieopgaves in de beweging naar de voorkant, de om- en afbouw van JeugdzorgPlus, de Hervormingsagenda Jeugd en het toekomstscenario Kind- en Geinsbescherming. Aanpassingen van het huidige stelsel zijn hierbij niet meer voldoende, een transformatie is nodig. Maar de beschikbare middelen en personele capaciteit lijken weinig ruimte te geven voor de investering die een transformatie vraagt. Met een pakket maatregelen gaat Breda deze nodige transformatie toch maken, samen met de sector. Denk aan horizontaal toezicht, introductie van het Stevig Lokaal Team en alternatieven voor JeugdzorgPlus. Cas Christiani, ketenmanager Jeugd bij de gemeente Breda, schetst de instrumenten die toegepast zijn of in ontwikkeling, de kansen, successen en dilemma’s.