Na zijn plenaire bijdrage tijdens dit congres gaat Niels Uenk, directeur van het Public Procurement Research Centre en onderzoeker bij het Centre for Public Procurement van de Universiteit Utrecht, in deze verdiepende sessie in op de verschillende inkoopmodellen in het sociaal domein. Hoe zat het ook weer met (verplichte) aanbestedingen, subsidies, en open house? In deze mini-opfriscursus deelt Niels ook zijn tien belangrijkste praktische lessen uit tien jaar inkoop in het sociaal domein.

10 jaar decentralisaties heeft ons geleerd dat theorie en praktijk vaak ver uit elkaar liggen. De inwoner ‘dichtbij’ was de theorie. Maar in de praktijk blijkt het voor gemeenten lastig om die menselijke maat handen en voeten te geven. Hoe krijg je nu processen en systemen zo ingericht en professionals zo opgeleid dat maatwerk goed geborgd is? In deze workshop geven Quirina Bosch van Hest en Michel Gooijer van Stimulansz samen met de gemeente Roermond een voorbeeld van hoe je zoiets succesvol aanpakt.

Het huidige hulp- en ondersteuningsmodel is niet meer houdbaar. Daarom kiest Hengelo voor een vernieuwde, wijkgerichte aanpak: het Hengelo’s Model. De focus ligt op een sterke sociale basis, toegankelijke ondersteuning en effectieve netwerken. Een grote verandering is de herinrichting van de basisondersteuning: van 300 aanbieders naar één samenwerkingsverband. Sinds 1 januari 2025 biedt Wijkracht Hengelo deze ondersteuning zonder indicaties, met meer ruimte voor professionals. De gemeente is hierbij partner. Diana Zeelte (gemeente Hengelo) en Charlotte van de Wetering (Wijkracht Hengelo) delen hun visie op deze nieuwe samenwerking, de belangrijkste uitgangspunten en de uitdagingen die ze onderweg tegenkomen.

De huidige manier van zorg geven wordt onbetaalbaar en onhaalbaar. Het zal anders moeten, maar hoe? Meer door bewoners. In Delfshaven in Rotterdam is twee decennia ervaring met het bouwen van een gemeenschapscultuur gebundeld in de Welzijnscoalitie. Bram Dingemanse komt vertellen hoe dat is gegaan, welke lessen er geleerd zijn en wat daarvan elders toepasbaar is. Met 50 procent minder middelen is twee à drie keer zoveel activiteit en verbinding tot stand gekomen! Meer vertrouwen geven aan verbonden bewonersgroepen is de sleutel. De grote decentralisaties in zorg en welzijn vieren hun tienjarig jubileum. Deze workshop laat zien dat voor de komende tien jaar een dóórgaande decentralisatie de enige weg is. De balans iets verschuiven van formeel naar informeel.

Hoe versterk je sociale kwaliteit op een manier die betaalbaar is, ook in het ravijnjaar? De sleutel zit in samenlevingsopbouw: het vormen en versterken van gemeenschappen van bewoners, door te investeren in de ideeën, kennis en initiatieven van inwoners zelf. Dit is niet alleen van grote waarde voor de gemeenschap, maar heeft ook een preventieve werking en kan de vraag naar formele hulp verminderen. Maar hoe werk je goed samen met de samenleving?  Van Mariël van Pelt (Movisie & Fontys Hogeschool) leer je de werkzame elementen bij samenlevingsopbouw en hoe je deze als gemeente en wijkteam kunt toepassen.  

Deze workshop is onderdeel van een kennisestafette die Movisie in 2025 organiseert over routes naar betaalbare sociale kwaliteit in het sociaal domein.

Sinds de decentralisaties in het sociaal domein wordt de AVG vaak als een struikelblok gezien om te kunnen samenwerken. ”Het mag niet van de AVG” is echter vaak niet het juiste of het volledige antwoord. Hoe zit dat en wat is de verhouding tussen het sociaal domein en de AVG? Kennis over het delen van gegevens is niet alleen kennis van de AVG, maar ook kennis over wat daarover in de sociaal domeinwetten staat. De sociaal domein wetten hebben al vaak een antwoord in zich. Mark Husen en Marlijn Smit van Stimulansz nemen de deelnemer op speelse wijze mee in een van de belangrijkste inzichten van de AVG. Wat moet je weten voor je gegevens deelt?

Na tien jaar decentralisaties kunnen we constateren dat er nog steeds veel misgaat in het sociaal domein. Het ravijnjaar lijkt aanleiding om de idealen van toen - nabijheid, integraal werken en ruimte voor professionals - overboord te gooien. Dat we dat vooral niet moeten doen, bepleiten auteurs uit de bundel: ‘Als we dat hadden geweten’. Wat we wel moeten doen: van elkaar leren. Wat moeten gemeenten beslist van elkaar overnemen? Wat zijn werkzame elementen? In deze sessie van Marcel Ham (Movisie, mede-auteur van de bundel) en Karin Sok (Movisie) leren we van elkaar hoe het wél kan.  

Deze workshop is onderdeel van een kennisestafette die Movisie in 2025 organiseert over routes naar betaalbare sociale kwaliteit in het sociaal domein.

Het klinkt bijna utopisch, maar in Haarlem is het realiteit: daar werken ze met één partij, één opdracht, één lumpsum voor 8,5 jaar. Dat vraagt om een bijzonder partnerschap tussen gemeente en uitvoeringsorganisatie om een duurzaam betaalbaar sociaal domein te realiseren. Buurts voert sinds 2023 deze gemeentelijke opdracht Gewoon in de Wijk uit. Het gaat om outcomegericht werken aan twee overkoepelende doelen 1) mee kunnen doen in de samenleving en 2) jezelf kunnen redden in het dagelijks leven. De basis voor prettig samenleven in de wijk. In deze interactieve workshop leer je over de integrale opdracht Gewoon in de Wijk en wat belangrijk is in een strategisch partnerschap.
Door: Judith den Hartogh, opdrachtmanager gemeente Haarlem, en Jeannette Vader, bestuurder Buurts.

In Hendig krijgen inwoners en gezinnen passende en integrale hulp en staan ze centraal. Vanuit die bedoeling 'doen' vakmensen met elkaar. Experts vanuit beleid, bestuur, management en bedrijfsvoering faciliteren samenwerking tussen vakmensen en zorgen zo dat hulp goed en simpel geregeld wordt met minimale rompslomp. In Hendig zijn we gezamenlijk verantwoordelijk voor de kaders en de inzet van hulp en budget. Onderling vertrouwen, volledige transparantie en relatiemanagement leveren mede-eigenaarschap op. Zo ontstaat een alternatief naast de regionale inkoop. De sleutel ligt op casusniveau. Hendig bestendigen we via samenwerkingsafspraken met gedragsregels en in een leerexperiment. Conclusie: Hendig zorgt voor blije mensen.
Door: Natasja Vaasen (wethouder), Han Goes en Addi Verschuuren (kartrekkers), John Mulder (aanjager) en Ron Genders (procesontwikkelaar).

De inwoners van Stichtse Vecht worden steeds ouder en blijven langer zelfstandig thuis wonen. Met de meeste van hen gaat het gelukkig goed. Maar vroeg of laat heeft een deel van hen hulp nodig. Tegelijk zijn er minder mensen beschikbaar om die hulp te dragen: betaalde krachten, mantelzorgers en vrijwilligers. Er móet dus wat veranderen. 
Om de Wmo-hulp beschikbaar, van goede kwaliteit én betaalbaar te houden is de gemeente Stichtse Vecht gestart met onbeperkte Wmo-indicaties in samenhang met tussentijdse heronderzoeken. Deze aanpak heeft veel voordelen. Zowel voor de inwoner als voor de gemeente. Elly Kramer en Liesbeth Dols van gemeente Stichtse Vecht vertellen over hoe dit beleid tot stand kwam en wat de ervaringen in de praktijk zijn.