Programma

woensdag 12 november 2025 | LEF Future Center, Utrecht

Datum

woensdag 12 november 2025

Locatie

LEF Future Center in Utrecht

09:00 - 09:45
Registratie & ontvangst
 
Serre
09:45 - 10:15
Succesvolle data- en AI-gedreven innovatie: hoe borg je als publieke sector dat je relevant blijft in een wereld waarin ChatGPT hét toverwoord lijkt te zijn?

In zijn keynote presentatie gaat Frans dieper in op de impact van (big) data en kunstmatige intelligentie op de publieke sector. Hij gaat in op het waaromwat en hoe van data en AI-gedreven innovatie. Waarom moeten data en AI topmanagementprioriteiten zijn voor iedere organisatie, hoe moeten organisaties reageren op de uitdagingen die data en AI met zich meebrengen, en ‘what’s next’, zijn vragen die in zijn presentatie zullen worden beantwoord. Aan de hand van DatCan, het datagedreven innovatie canvas, geeft hij concrete handvatten voor het starten van succesvolle data- en AI-projecten. Frans wil zijn publiek graag inspireren met aansprekende voorbeelden en concrete business cases.

Serre
10:30 - 11:15
AI en Omgevingswet

De Omgevingswet bevat de regels over onze fysieke leefomgeving. Deze nieuwe wet voegt tientallen oude wetten samen. Welke AI-toepassingen zijn er ontwikkeld (of in ontwikkeling) voor de omgang met de Omgevingswet? Welke daarvan zijn kansrijk om op te schalen? Een voorbeeld is de OmgevingsChat: een AI-toepassing die voor ambtenaren inzicht biedt in alle relevante regels op rijks-, provinciaal en gemeentelijk niveau op basis van de Omgevingswet. De tools zijn erop gericht om ambtenaren sneller en beter hun werk te laten doen. In deze workshop gaan we in gesprek over nieuwe veelbelovende ontwikkelingen op dit terrein. Met inleidingen van Guido Enthoven (Instituut Maatschappelijke Innovatie, Martijn Ligthart (ministerie van VRO) en een bouwer van AI-tools voor de Omgevingswet.

Zone 1
AI in Nederland - Quo Vadis

De presentatie geeft een overzicht van de meest recente ontwikkelingen in AI. Het schets daarin ook de positie van Europa en Nederland.

Naast een overzicht wat er momenteel in Nederland gebeurt onder andere vanuit AIC4NL, waaronder de Nederlandse AI Fabriek.

Tenslotte wordt een visie gegeven op de route die Nederland de komende jaren zal moeten volgen om de AI positie te versterken.

 

Zone 8 & 9
Defensie op voorsprong met AI
 
Zone 13
Een mensgerichte adoptie van AI; wat publieke organisaties kunnen leren van private projecten

AI staat volop in de belangstelling. Algoritmes maken processen sneller, data ondersteunt besluitvorming en dienstverlening wordt steeds persoonlijker. Toch draait succesvolle AI-toepassing niet alleen om technologie. Minstens zo belangrijk is de manier waarop organisaties hun medewerkers meenemen in de verandering.

In deze sessie laat Marc Boidin zien dat effectieve adoptie begint bij mensen. Hoe creëer je vertrouwen in nieuwe technologie? Welke rol speelt verandermanagement? En wat kunnen publieke organisaties leren van de aanpak in de private sector?

Aan de hand van inspirerende praktijkvoorbeelden uit bedrijfsleven en publieke context bespreekt Marc hoe je innovatie en mensgerichte verandering combineert. Het resultaat: een duurzame en breed gedragen adoptie van AI.

Future Lab
Ketenprocessen verbeteren met federated process mining

Uitvoeringsprocessen lopen vaak over meerdere afdelingen en organisaties heen. Daarbij is wel goed zicht op aantallen dossiers en bedragen, maar niet op hoe het proces daadwerkelijk verloopt. Daardoor blijven knelpunten, wachttijden en inconsistenties in de uitvoering vaak onzichtbaar, en is het lastig om gerichte verbetermaatregelen te nemen.

Process mining is een techniek waarmee je op basis van feitelijke procesdata uit IT-systemen automatisch inzicht krijgt in het werkelijke procesverloop — inclusief knelpunten, wachttijden en variaties tussen organisaties. Maar hoe zet je deze techniek in voor het verbeteren van complexe ketenprocessen waarin systemen en data versnipperd zijn over verschillende organisaties?

Rike Bron (projectleider bij ODI) en Iris Beerepoot (assistant professor bij de Universiteit Utrecht) verkennen hoe je met federated process mining ketenprocessen inzichtelijk maakt, zonder gevoelige data te hoeven delen.

Zone 4
11:30 - 12:15
AI Governance als fundament voor verantwoorde innovatie

In deze sessie laten Roeland Allewijn (CDO Rijkswaterstaat) en Edwin van Unen (SAS) zien hoe AI niet alleen een technologische ontwikkeling is, maar ook een katalysator voor fundamentele organisatieverandering. Daarbij dwingt de komst van de EU AI Act overheidsorganisaties tot herinrichting van hun governance-structuur, waarbij mensgerichtheid, vertrouwen en ethiek centraal komen te staan.

AI is geen kwestie van of, maar wanneer. Zonder de juiste governance lopen overheidsorganisaties risico op ethische misstappen en compliance-problemen. Maar dat mag hen niet onthouden van de voordelen van AI. Met een robuust governance-raamwerk kunnen organisaties sneller innoveren, efficiënter opereren en zich wendbaarder opstellen. Dit vergroot het vertrouwen van burgers en andere betrokken partijen.

Ontdek hoe Rijkswaterstaat AI Governance inzet om versnipperde data en complexe regels te overwinnen – en zo innovatie versnelt en betrouwbare AI-beslissingen mogelijk maakt.

Zone 13
Briljante Mislukkingen: Struikelend vooruit met AI binnen de Overheid

Samenvatting: In zijn presentatie bespreekt Paul Iske het gegeven dat in de complexe, nieuwe werkelijkheid van AI, risico’s genomen moeten worden en dat niet alles altijd zal lukken. We moeten vallen en opstaan, experimenteren en leren. Soms zijn mensen bang om te falen, of zijn terughoudend in het vertellen hoe het écht is gegaan. Ook binnen de overheid, waar mensen natuurlijk vaak helemaal niet zitten te wachten op dingen die mislukken en waar dan al snel praktische, politieke en/of financiële problemen uit kunnen voortvloeien. En dan moet er vooral worden geleerd en moeten mensen de geleerde lessen zelf in praktijk brengen en delen met anderen. Daarvoor heb je wel mensen nodig die hun lessen willen delen. Dat zal ook gebeuren tijdens dit programma-onderdeel, waarin ook de Award voor de meest briljante mislukking AI en de overheid 2025 zal worden uitgereikt en genomineerden hun verhaal en lesen zullen delen met de aanwezigen!

Future Lab
Samen sterker: hoe overheid en wetenschap samenwerken aan AI oplossingen voor Nederland

De opkomst van AI biedt veel kansen voor overheidsorganisaties: om processen efficiënter te maken, dienstverlening aan burgers te verbeteren, of legacy systemen te moderniseren. Maar er zijn ook uitdagingen: hoe bepaal je de beste methode voor jouw organisatie? Heb je de juiste kennis en kunde in huis? En hoe zorg je voor verantwoorde ontwikkeling en uitrol en behoud van autonomie? In deze sessie vertellen Thomas Dohmen en Carien Duisterwinkel hoe kennisinstellingen en overheidsorganisaties samen werken aan impactvolle, verantwoorde AI voor Nederland. Ze geven voorbeelden van bestaande initiatieven en succesvolle werkwijzen, en gaan het gesprek aan met het publiek over kansrijke thema’s waarop onderzoek en (beleids)praktijk elkaar kunnen versterken.

Zone 1
Sessie 19
 
Zone 8 & 9
Sessie 27 (TNO)
 
Zone 4
12:15 - 13:15
Lunch
 
Serre
13:15 - 14:00
AI in de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS)

In deze sessie nemen Larissa Zegveld, voorzitter van het NDS AI-aanjaagteam, en Jasper Kars, programmamanager van de prio AI, je mee in de uitvoering van de in juli van dit jaar gepubliceerde NDS. Binnen deze strategie is AI een van de zes prioriteiten. De focus ligt op het verantwoord en mensgericht inzetten van AI, waarbij de overheid innovatie stimuleert, de samenwerking – zowel binnen de overheid als met wetenschap en bedrijfsleven – versterkt, en AI inzet die bijdraagt aan maatschappelijke opgaven. Nu de NDS er ligt, is de vraag: hoe grijpen we als overheid in de uitvoering de kansen van deze veelbelovende technologie – en hoe brengen we dat in de praktijk?

Meer informatie: Nederlandse Digitaliseringsstrategie – prioriteit AI

Future Lab
AI verandert hoe mensen informatie vinden. Wat betekent dat voor overheidscommunicatie?

Steeds vaker krijgen mensen hun antwoorden direct van generatieve AI-systemen, zonder dat ze nog doorklikken naar websites. Dat heeft grote gevolgen voor de vindbaarheid van overheidsinformatie: hoe zorgen we dat betrouwbare en actuele informatie ook in die nieuwe kanalen terechtkomt?
In deze presentatie nemen Eva van Kruchten (Dienst Publiek en Communicatie, Ministerie van Algemene Zaken) en Jarik Oosting (SmartRanking) je mee in de opkomst van Generative Engine Optimization (GEO). Ze laten zien welke trends zichtbaar zijn in zoekgedrag, hoe generatieve modellen informatie selecteren en samenstellen, wat dit betekent voor overheidscommunicatie en welke eerste stappen de overheid kan zetten om haar informatie ook in deze nieuwe omgeving zichtbaar en vindbaar te houden.

Zone 1
Online sessie: AI applications for improving recruitment and information services in public administration

AI applications for improving recruitment and information services in public administration
The session will focus on Formez PA’s experience in adopting AI-based tools to support the selection of consultants and improve the communication process with candidates, highlighting results and lessons learned from the early implementation phase.

Zone 4
Sessie 10 (AI en Overheid)
 
Zone 13
Workshop: van idee naar praktijk bij RWS

In een carrousel vorm zullen we 2 projecten en de daarmee gepaarde dillema’s bespreken. ‘Wat kan wel?’ i.c.m. ‘Waar lopen we tegenaan?’.

De 2 projecten die we graag hiervoor in willen zetten zijn:

  • ChatRWS 
  • Bruguitzetting voorspellen middels AI
Zone 8 & 9
14:15 - 15:00
AI Playbook: een praktische gids voor AI-adoptie binnen de overheid

Tijdens deze sessie presenteert Niek De Visscher het AI Playbook van Digitaal Vlaanderen: een strategisch en operationeel instrument dat overheden ondersteunt bij het verantwoord en effectief inzetten van artificiële intelligentie. Het Playbook biedt een gepersonaliseerd stappenplan op maat van de maturiteit van de organisatie, met concrete tools, raamwerken en praktijkvoorbeelden. De sessie zoomt in op de vijf pijlers van het Playbook en toont hoe deze vertaald worden naar actiegerichte begeleiding. Deelnemers krijgen inzicht in hoe het Playbook kan helpen bij het definiëren van doelen, het structureren van AI-trajecten en het verhogen van adoptie binnen hun organisatie. 

Zone 3
De Kunst van het Loslaten – Digitale Transformatie als Organisch Proces

Veel organisaties proberen digitale transformatie te besturen met structuren, beleid en controle. Maar wat gebeurt er als je dat omdraait? Deze lezing laat zien hoe de provincie Drenthe de digitale toekomst niet plande, maar ontdekt — door alle medewerkers  de ruimte te geven om te experimenteren met AI en data. Wat blijkt: beleid volgt beter op ervaring dan andersom. Een verhaal over vertrouwen, timing en lef.

Zone 1
Interactieve Game Digiklaas

De AI-verordening verplicht organisaties hun medewerkers AI-geletterd te maken. Maar: hoe pak je dat effectief én inspirerend aan? Rijkswaterstaat doet dat met de ‘Digiklaas’! Hét ganzenbordspel om op laagdrempelige wijze bewustwording te creëren over AI. In het spel help je in een team Digiklaas op weg van Spanje naar Rijkswaterstaat. Tijdens de reis kom je in aanraking met de kansen en risico’s van AI. Laat je inspireren door de wijze waarop Rijkswaterstaat werkt aan AI-geletterdheid én ontdek hoe AI bij deze organisatie wordt toegepast. Vergroot bovendien spelenderwijs je AI-netwerk, natuurlijk onder het genot van pepernoten!

Future Lab
Van procesgericht naar doelgericht: de kracht van AI-agents in een wendbare overheid

AI-agents zijn meer dan slimme algoritmes. Ze nemen waar, beslissen én handelen om een doel te bereiken. Maar wat betekent dat concreet voor uw organisatie? En hoe kunt u ze inzetten voor een wendbare en effectieve overheid?

In deze sessie laat Serge Segboer aan de hand van praktijkcases zien hoe AI-agents bijdragen aan:

  • Het realtime afhandelen van veiligheidsscenario’s
  • Het voorkomen van onregelmatigheden in besluitvorming (bijv. Europees Parlement)
  • Het proactief informeren van burgers over hun persoonlijke situaties

Door inzet van AI-agents kunnen organisaties tot 30% productiviteitswinst boeken – niet volgend jaar, maar vandaag al. Agents nemen grote delen van het werk over. Minder handmatig werk, meer nauwkeurigheid en sneller resultaat.

Zone 13
Workshop: AI Opschalingsfaciliteit, hoe gaan we samen opschalen?
 
Zone 8 & 9
15:00 - 15:30
Middagpauze
 
Serre
15:30 - 16:15
Sessie 17
 
Zone 1
Sessie 22
 
Zone 8 & 9
Sessie 7
 
Future Lab
Verantwoorde Innovatie: AI binnen de Grenzen van Veiligheid en Vertrouwen

Het tempo waarin de wereld verandert, lijkt hoger dan ooit. Artificiële intelligentie, en met name generatieve AI, heeft in zeer korte tijd een prominente plek gekregen in onze maatschappij. Voor overheidsinstellingen kan het echter lastig zijn om deze technologische sprong mee te maken, zeker in het kader van eisen uit de BIO, AVG, NORA en meer. Regelgeving, compliance en zorgen over gegevensveiligheid worden vaak als obstakels gezien om met AI te experimenteren of in te zetten.


Toch laten koplopers binnen de overheid zien dat het wél kan. Het ministerie van Defensie ontwikkelde bijvoorbeeld DefGPT: een intern, veilig AI-platform waarmee duizenden medewerkers complexe taken kunnen uitvoeren zonder risico voor vertrouwelijke informatie. DefGPT laat zien dat het mogelijk is binnen bestaande kaders te innoveren, mits de juiste aandacht wordt besteed aan governance, beveiliging en duidelijke spelregels rond gebruik en toepassing. 

Tijdens deze sessie wordt ingegaan op de praktische kant van het verantwoord inzetten van generatieve AI. Je leert hoe je AI op een veilige manier integreert in bestaande processen en systemen, hoe interne alternatieven voor populaire AI-tools ontwikkeld kunnen worden, en hoe heldere governance wildgroei voorkomt en grip houdt op innovatie.

Laat je inspireren door praktijkervaringen, bouw voort op de kennis die er is, en ontdek hoe je vandaag nog concrete stappen kunt zetten naar een toekomstbestendige digitale overheid die haar medewerkers toegang geeft tot de kracht van AI.

Zone 13
16:30 - 17:00
Plenaire afsluiting
 
Serre
17:00 - 17:45
Borrel
 
Serre